Deyimler

Aba altından sopa göstermek Sakin, yumuşak görünmekle birlikte karşısındakini gizliden gizliye korkutmak."Sakın onlara aba altından değnek göstermeye kalkma, yoksa kaçırırsın."	Abacı kebeci Olur olmaz kimseler,ne olduğu belirsiz kişiler
Abanmak Birine yük olmak,onun sırtından geçinmek	Abbas yolcu 1. Yola çıkmaya kesin kararlı."Abbas yolcu! Daha fazla oyalamayın." 2. Ölmek üzere (olan). "Komaya girdi, abbas yolcu mu ne?"
Abuk sabuk konuşmak Düşünmeden, birbiriyle ilgisi olmayan, tutarsız, saçma sapan söz söylemek. "Yeter artık, abuk sabuk konuşmalarına daha fazla dayanamayacağım."	Abur cubur Yararlı olup olmadığı düşünülmeksizin rast gele yenen, yemek yerini tutmayan yiyecekler."Ne diye çocukların karnını abur cuburla doyuruyorsun?"
Aceleye getirmek (dara getirmek) 1. Bir işi gerektiği gibi yapmayıp, zaman darlığından yararlanarak birini aldatmak.	Acemilik etmek Düşüncesizce hareket etmek
Açık çek vermek Bir kimseye,istediği gibi davranma yetkisi vermek	Adama benzemek Düzelmek,göze hoş görünmek
Af buyurunuz Özür dilemeyi ifade eden bir deyim	Agop un kazı gibi yutmak Önüne konulan her yemeği çabuk yemek
Ağız gevşekliği Sır tutmak hali	Ah edip eh işitmek Daima feryat etmek
Ak sakaldan yok sakala gelmek Çok yaşlanmak	Alavere dalavere,Kürt Mehmet nöbete Bir işte bütün yükü, sorumluluğu yetersiz kişiye bırakma durumunda söylenir.

Allah hakkı için Doğruyu söylemesi istenen kimseye verilen söz	Amma da yaptın Olmayacak bir şey söyledin anlamında.
Arabayı düze çıkartmak Sonunda işini kolaylaştırmak	Astarı yüzünden pahalı Gerçek değerinden fazlaya mal olmak
Aşüftelik etmek Hafif ve işveli davranmak	Atma Recep din kardeşiyiz Biz birbirimizin ne olduğunu biliriz' anlamında kullanılır.
Ayvaz kasap hepsi bir hesap Hepsi aynı hesaba geliyor anlamında.	Azrail olmak Çok korkulu ve zorba olmak
Baba,baba değil iskele babası Saygı duyulmayan,hayırsız baba	Başına feleğin tokmağı inmek Bir felakete uğramak
Bela aramak Kavga sebebi yaratmak	Ben sarhoş,yolcu sarhoş Herkesin garip bir tutum içinde bulunduğunu anlatmak için kullanılır
Beyni sulanmak Bunamak	Bıyıkları balta kesmez olmak Güçlü olmak, kimseden korkmamak
Bızdık Ufak çocuk	Binin yarısı beş yüz o da ben de yok Düşünceli kimseleri avutmak için teselli mahiyetinde söylenir

Bir avuç toprak olmak Ölmek	Bir çırpıda O anda
Boşlamak İlgisiz davranmak,ilgiyi kesmek	Boyunun ölçüsünü almak Biri tarafından ağzının payı verilmek
Bulanık suda balık avlamak Karışıklıktan yararlanıp menfaatini kollamak	Burnu kokuyu iyi almak Her şeyi önceden sezmek
Büyük söylemek Övünmek	Büyüklük göstermek Bağışlamak
Cafer ağanın abdest suyu Tatsız,tuzsuz	Caka yapmak Gösteriş yapmak
Can atmak Çok istemek	Can ciğer Samimi
Cana işlemek Çok tesir etmek	Candan yanmış Adamakıllı tutulmuş
Canı burnuna gelmek Bir işte çok eziyet ve sıkıntı çekmek	Canın sağ olsun Bir ziyan için söylenen teselli sözü

Canını şeytana satmak Kötü işlerle uğraşmak	Ceddine okumak Soyuna sövmek
Ceffel kalem etmek Hemen hüküm vermek	Cephe almak Düşmanca hal takınmak
Cıcığı çıkmak Çok hırpalanmak	Ciğeri beş para etmez Değersiz kişi
Cihan alem bilmek Herkes tarafından bilinmek	Cin fikirli Çok zeki, açıkgöz
Cumbadak dalmak Ani olarak girmek,dalmak	Curcuna koparmak Gürültüyle çevreyi karıştırmak
Curcunaya kalkmak Kavga ve gürültü çıkarmaya kalkmak	Çabalama kaptan ben gidemem Boşuna çabalama anlamında.
Çaçaron Kavgacı,şirret	Çağı geçmek Yaşlanmak
Çala kalem Durmaksızın yazarak	Çehre uzatmak Küsmek, somurtmak

Çehresi atmak Rengi sararmak	Çek arabanı Defol anlamında
Çeşnisine bakmak Lezzetine bakmak	Çevir kazı yanmasın Sözünü çeviren kimseler için söylenir.
Çıkmaz ayın son çarşambası Belirsiz ve uzak zaman	Çiğ süt emmiş olmak Soysuz ve namussuz olmak
Çileden çıkmak Hiddetlenerek sabrın taşması	Çizmeden yukarı çıkmak Haddini bilmemek
Çoban kulübesinde padişah rüyası görmek Durumuna uygun düşmeyen büyük ve olmayacak hayallere kapılmak	Çorbada tuzu bulunmak Emeği geçmiş olmak
Çömlek hesabı Baştan savma hesap	Çöpçatan çatmak Kısmet olmak
Çürük tahtaya basmak Umduğunu bulamamak,aldanmak	Dağarcıkta bir şey kalmamak Her şeyi yitirmek
Dalavere Oyun,hileli iş	Davulu yarık Sır saklamayan,önüne gelene içini döken

Dekbaz Hileci	Demir gibi olmak Sağlam ve sıhhatte olmak
Devede kulak Kıyaslanan şeyler arasındaki orantısızlığı belli etmek için kullanılır.	Dırdır etmek Yerli yersiz söylenip durmak
Dikili ağacı olmamak Malı mülkü olmamak	Dili çetrefilli olmak Rahat ve düzgün konuşamamak
Dilini zaptetmek Konuşmamak	Dişini sökmek Zararsız hale getirmek
Dokuz doğurmak Korkudan ve heyecandan bitmek	Dolmaları yutmak Kanmak,aldanmak
Dostlar alışverişte görsün Laf olsun diye iş yapanlar için söylenir.	Döner taşım yok,öter kuşum yok Hiçbir şeye sahip olmamak
Dört dirhem bir çekirdek Şık giyimli kimse	Dudukuşu Geveze
Dümen suyundan gitmek Karşısındakinin huyuna göre davranmak	Dünyaya kazık çakmak (kakmak) Ölmemek

Ebussuut Efendi nin gelini Eski moda giyinen kadın	Eceline susamak Tehlikeli işlere girişmek
Edepsizliği gündeliğe takılmak Edepsizliği alışkanlık haline getirmek	Efendilik yapmak Saygılı hareket etmek
Efendizadem Beyim anlamında bir hitap	Eğrisi doğrusuna gelmek Uygunsuz yapılan işin tesadüfen uyumlu bitmesi
Ekmeği dizinde Nankör	Elemtere fiş kem gözlere şiş Nazar değmesin anlamında
Eli çabuk Tez iş gören	Emeği geçmek Bir işin yapılmasında yardımcı olmak
Ensesinde boza pişirmek Çok eziyet çektirmek	Ermeni gelini gibi Daima kırıtan,süzülen kadınlar için yapılan benzetme
Ervahlarına yuf olsun Sövgü	Eski çamlar bardak oldu Şartlar değişti anlamında kullanılır
Eşek hoşaftan ne anlar Anlayışsız, zevksiz insanlar için söylenir.	Etek belde Kıvrak ve becerikli

Ev açmak Ayrı ev tutmak	Eyere de gelir semere de Bütün işlere yarar anlamında
Ez ez de suyunu iç Hiç yararı olmayan bir işi tenkit etmek için kullanılır.	Ezilip büzülmek Aşırı sıkılgan davranmak
Fahiş faize batakçı müşteri Benzer kişilikteki insanlar birbirini kolay bulur manasında	Faka basmak Güç duruma düşmek
Falcı değilim ya Ben olacağı bilemem anlamında	Fare düşse başı yarılır Bir yerin yoksulluğunu anlatmak için kullanılır.
Farfara Ağzında sır tutamayan kimse	Fasulye gibi kendini nimetten saymak Kendine olduğundan fazla değer vermek
Feleğin çemberinden geçmiş Tecrübeli,bilmiş	Felekten bir gün çalmak Eğlenceli bir gün geçirmek
Ferteği çekmek Kaçmak	Fesat kumkuması Hep kötülük düşünen
Fıkırdamak Kesik kesik gülmek	Fıldır fıldır aramak Israrla ve telaşla aramak

Fırın süpürgesi Zayıf,uzun boylu kimse	Fincancı katırlarını ürkütmek Kötü niyetli kişileri ürkütecek hareketlerde bulunmak
Fitil almak Öfkeyle parlamak	Fol yok yumurta yok Herhangi bir sebep veya ilişki bulunmaması
Forsu kırılmak İtibar ve onuru sarsılmak	Fukara babası Fakirleri kollayan kimse
Fütur getirmek Umutsuzluğa ve çaresizliğe düşmek	Gafil baş, düşmana eş İşlerinde hazırlıksız olan insan her zaman zor duruma düşebilir
Gagasından yakalamak Zayıf noktasından yakalamak	Gavur ölüsü Oldukça ağır
Gavurun tembeli keşiş,Müslümanın tembeli derviş Kendini büsbütün ibadete verip,dünyadan elini eteğini çeken kişiler için kinaye yollu söylenir.	Gazali rana Güzel,hoş ceylan gibi sevgili anlamında
Geçmişi kandilli Sövgü	Gemi aslanı Gösterişli,işe yaramayan adam
Geyik etine girmek Erginleşmek	Gırtlağından kesmek Yiyecek parasını kısıtlamak

Giderayak Gitmek üzereyken	Girye bana hande sana Önce karşısındakini düşünen kimsenin kullandığı bir deyim
Giydirmek Azarlamak	Gök demir,yer bakır İmkansızlıklar ve umutsuzluklar içinde bulunuşu anlatır.
Gömlek değiştirmek Tutum ve görüşlerini değiştirmek	Göründü Sivas ın bağları Gerçekleşmesi beklenen bir şeyin ortaya çıktığına dair olanaklar belirdiğinde kullanılır.
Göz nuru dökmek Yapılan işte göz emeği bulunmak	Güvendiği dağlara kar yağmak Güveni sarsılmak
Habbeyi kubbe yapmak Önemsiz bir şeyi büyütmek	Haber vermek Bildirmek
Hak getire Yoktur anlamında	Halep ordaysa arşın burada Yapacağını yap anlamında sitem
Ham ervah Kara ruhlu kimse	Hangi peygambere ümmet olacağını şaşırmak Kimin sözünü ve yolunu tutacağını,ne yapacağını şaşırmak
Hat çekmek Önemsememek	Hatun Eski zaman beylerinin,hanımlarına olan hitabı

Haymana öküzü Hımbıl ve tembel kimse	Hazır mezarın ölüsü Hep hazıra konmak isteyen tembel kimseler için kullanılır.
Her gün papaz pilav yemez Hep aynı şeyler yapılamaz	Her işin hakkından gelmek Her işi başarır olmak
Her tarakta bezi olmak Her işle ilgili olmak	Hesaptan düşmek Yok saymak
Hiçe saymak Hiç değer vermemek	Hindi gibi kabarmak Övünmek,böbürlenmek
Hokka gibi oturmak Dikilen elbisenin tam üzerine uyması	Hoşbeş etmek Sohbet etmek
Hödük Görgüsüz,anlayışsız kimse	Hükümet sürmek Ülkeyi yönetmek
Hüt dağı gibi şişmek Karnı şişmek	Icığını cıcığını sormak Bütün ayrıntıları öğrenmek
Ikına sıkına Güçlükle	Ikınıp sıkınmak İş yapmak için kendini zorlamak

Ilıca ördeği Sıcağa ve rahata düşkün	Irağı yakın etmek Güçlükleri ortadan kaldırmak
Irgat gibi çalışmak Çok çalışmak	Irgat pazarına döndürmek Bir yeri dağınık ve karışık hale sokmak
Isınmak 1-Alışmak,2-Sevmek	Isıtıp ısıtıp önüne koymak Bir konuda ikide bir söz açmak
Iska geçmek Atlamak	Iskartaya çıkmak Eskimek
Islak tavuk Miskin kadın	Islatmak Dövmek
Işık göstermek Yol göstermek	Ivır zıvır Önemsiz şeyler
İbibullah sivri külah Yapayalnız,varlıksız olan kimse	İbiş gibi Alığa benzer
İcabına bakmak 1-Gerekeni yapmak,2-Ortadan kaldırmak	İç fırtınasına tutulmak Morali bozulmak

İç güveysinden hallice Durumu şöyle böyle	İfrit yardağı Kötülüğe yardımcı olan
İğne yutmuş Çok bitkin ve sıkıntılı kişi	İki yakası bir yere gelmez Bir türlü düzene kavuşamaz
İkisini bir kazana koysan kaynamazlar Birbirine zıt insanları anlatmak için kullanılır.	İlk göz ağrısı İlk sevilen
İmana gelmek Merhamete gelmek	İngiliz tabancası gibi kurulmak Çalım satmak,kasılmak
İp korkusunu boynuna almak Ölümü göze almak	İpe un sermek Gevşemek,bahane uydurup işten kaçınmak
İpliği pazara çıkmak Herkese rezil olmak	İstemem yan cebime koy Rüşvet konusunda alay yollu söylenir
İşi sıkışık olmak İşi çok ve külfetli olmak	İtsiz köye dönmek Sakinleşmek,tenhalaşmak
İyi gün dostu İyi günlerde ortaya çıkan	İyiden iyiye Adamakıllı

İzi belirsiz olmak İz bırakmadan kaybolmak	Kabak tadı vermek Devamlı,ısrarlı bıktırmak
Kabasını almak Bir yerin temizliğini üstünkörü yapmak	Kaçın kurrası Birinin hiçbir oyuna gelmeyecek kadar açık göz, akıllı olduğunu anlatmak için kullanılır.
Kağıt üzerinde kalması Bir anlaşmanın resmiyette kalması,tatbik edilmemesi	Kaleyi içinden fethetmek Meseleyi karşı taraftan birinin yardımıyla halletmek
Kalp ağrısı Aşk acısı	Kamburu çıkmak Çok çalışmış olmak
Kan akıtmak Kurban kesmek	Kan çanağı gibi Çok kızarmış
Kan ter içinde kalmak Çok yorulmak	Kapağı atmak Gitmek,yerleşmek
Kapısını aşındırmak Çok gidip gelmek	Kara gün dostu İnsana sıkıntılı günlerinde yardım eden gerçek dost
Kaşının altında gözün var dememek Yaptığını beğenmemek,takdir etmemek	Kedi ile harara girmek Geçimsiz biriyle ortaklık etmek

Kendine yontmak Karşısındakileri düşünmeden kendi çıkarına göre davranmak	Kıç atmak Pek istemek
Kınalar yakmak Çok sevinmek	Kimi kimsesi Yakınları
Kimseye eyvallah etmemek Kimseye minnettar kalmamak	Kimya gibi Az bulunur
Kont gibi Yakışıklı ve şık giyinmiş	Korkuluk Gereksiz ve yararsız kimse
Kör şeytanın işi yok Hep aksilikle karşılaşan kişiler tarafından sitem yollu olarak kullanılır.	Körün istediği bir göz,Allah verdi iki göz Hayal ettiğinden daha fazlasına kavuşan kişiler için kullanılır.
Kurdu koyunla barıştırmak Kötü biriyle saf birini uzlaştırmak	Kül yutmak Kandırılmak,oyuna gelmek
Külçe gibi oturmak Yorgunlukla çökmek	Laçka olmak Eskimek,işe yaramaz halde olmak
Laf altında kalmamak Karşısındakinin sözünün altında kalmamak	Laf ebesi Çok konuşan kimseler için kullanılır.

Nabzını yoklamak Karşısındakinin ne düşündüğünü anlamaya çalışmak	Nalına mıhına vurmak Ne yapacağını kestirememek
Nam almak Tanınmak,ünlü her yerde bulunmak	Namı nişanı kalmamak Yok olmak,unutulmak
Nanpareye muhtaç olmak Pek yoksul olmak	Nargile suyu Tatsız içecek
Nazı geçmek İsteği geri çevrilmeyen kimse	Ne ala memleket Uygunsuz yapılan işleri kınamak için söylenir
Ne yüzle Ne cesaretle anlamında	Neci oluyor Ne karışıyor anlamında
Nefsine yedirememek Bir şeyi hazmedememek,kabul etmemek	Nevri dönmek Çok sinirlenip,bunun yüzünden belli olması
Nispet vermek Onu üzecek şekilde gösteriş yapmak	Nobran Kaba,sert,kırıcı(kimse)
Noktası noktasına Tastamam	Nuh gemisi Her çeşit insanın toplandığı yer

Oyunun sakalı bitmek Bitmiş olayları anlatan bu deyim,genellikle Karagöz oyunlarının sonunda kullanılır.	Öbür dünyayı boylamak Ölmek
Öfke topuğa çıkmak Çok öfkelenmek	Öksüz babası Öksüz ve yoksulları koruyan adam
Öküz boyunduruğa bakar gibi bakmak İstemeden,mecburen bakmak	Ölçüsünü bildirmek Haddini bildirmek,cezasını vermek
Ömür adam Hoşsohbet adam	Önünü almak Durdurmak
Öp babanın elini Sürpriz bir durum karşısında yaşanan şaşkınlığı anlatmak için kullanılır	Örümcek kafalı Eski kafalı,yeniliklere uyum gösteremeyen
Ötmek Durmadan anlamlı,anlamsız konuşmak	Öve öve göklere çıkarmak Çok övmek
Öyle başa böyle traş Alakasız durumları belirtir	Özü sözü bir Verdiği sözleri tutan dürüst kimse
Pabucuna kum dolmak Engelle karşılaşmak	Paçaları sıvamak Hazırlanmak

Paha biçmek Değerini ölçmek	Pancar kesilmek Mahcup olup kızarmak
Paparayı yemek Paylanmak,azar işitmek	Para peşin kırmızı meşin Alışverişin peşin olduğunu anlatır
Paraya para dememek Kazancı bol olmak	Patentasının altına almak Egemenliği altına almak
Pestil gibi olmak Çok yorgun ve halsiz olmak	Peşkeş çekmek Bir iş yaptırmak için,kendine ait veya başkasına ait bir şeyi hediye etmek
Pılı pırtı Eski püskü,değersiz eşya	Piç etmek Bozmak,işe yaramaz hale getirmek
Pişmiş aşa soğuk su katmak Yapılmakta olan bir işi bozmak	Piyasaya düşmek 1-Çok bulunur olmak,2-Orta malı olmak
Postal Düşkün kadın	Put kesilmek Sessiz ve hareketsiz kalakalmak
Püsküllü bela Kişinin başını derde sokan kişi veya durum	Rabbime emanet Herhangi bir şeyin,kimsenin korumasını tanrıya bırakmak

Rafta kurabiye var ama size göre değil İşinize yaramaz anlamında	Rahat yüzüne hasret kaldı Huzursuz olmak,rahat edememek
Ramazan keyfi Oruç tutanlardaki sinirlilik hali	Rengi atmak Çok heyecanlanıp solmak,sararmak
Rengi olmamak Silik olmak	Renk senfonisi Birbiriyle uyuşan renkler bütünü
Rest çekmek Kesinlikle kabul etmemek	Rızkını taştan çıkarmak En zor şartlarda bile geçimini sağlamak
Rufailer karışır İşin karmaşıklığını anlatır	Ruhu bile duymaz Yapılan bir işten hiç haberi olmaz anlamında
Ruhuna hitap etmek Herhangi bir şeyden çok etkilenmek	Rüya gibi Gelip geçici şeyleri anlatmak için kullanılır
Rüyasında görse hayra yormaz Olacağına ihtimal vermemek	Rüzgar ekip fırtına biçmek Yapılan kötülüğe karşı daha büyük kötülüğe uğramak
Rüzgar gelecek delikleri tıkamak Her türlü tedbiri almak	Saat gibi Düzgün çalışan

Saat on bir buçuğu çalmak Yaşı çok ilerlemek	Sacayak olmak Üç kişi bir araya gelip çok samimi olmak
Saçı uzun,aklı kısa Düşüncesiz,aptal	Sağlam ayakkabı değil Güven duyulacak kimse değil, doğruluğu konusunda şüphe duyulur
Sakala soğan doğramak 1-Aldatmak,2-hakaret etmek	Saman gibi Tatsız,tutsuz
Sapı silik Serseri	Sarı Yahudi Paraya düşkün kişi
Sazına bülbül koymak Çok güzel çalmak	Sefalar getirdiniz Eskiden çok kullanılan,hoş geldiniz sözü
Sel önünden kütük kapmak Zor bir iş başarmak	Sen sağ ben selamet Yapacak bir şey kalmamak
Sıtma görmemiş ses Gür ve kalın sesli	Sidik yarışı Gerekli gereksiz rekabete girmek
Söyleye söyleye dilimde tüy bitti Çok öğüt verdiği halde sözü dinlenilmeyen insanların içinde bulunduğu durumu anlatır.	Sütüne havale etmek Karakterine,insanlık duygusuna bırakmak

Şafak atmak Korkmak,şaşırmak	Şahbaz Becerikli ve çevik
Şapa oturmak Çaresiz kalmak	Şaşkın bakkal Hesabını şaşıran kimse
Şerbetli Kötü işler yapmayı huy edinmiş kimse	Şeşi beş görmek İyi görmemek,yanılmak
Şeytan çekici Sevimli ve akıllı çocuk	Şeytan diyor ki İçinden zararlı bir şeyler yap diyen ses
Şifayı kapmak Hastalanmak	Şimşek gibi Büyük bir hızla
Şirret karı Geçimsiz,huysuz,yaygaracı kadın	Şom ağızlı Kötümser,olayları devamlı kötüye yoran kimse
Şöhreti afakı tutmak Herkes tarafından bilinir hale gelmek	Şöyle bir bakmak 1-Üstünkörü,2-İnceler gibi manalı bakmak
Şunu bunu bilmem Mazeret kabul etmem,özür dinlemem	Taban çekmek Gitmek

Tabanvayla gitmek Yürümek	Tadını kaçırmak Zevkini bozmak
Takıp takıştırmak Çok süslenmek	Talihi yar olmak Şansı yardım etmek
Tantuna gitmek 1-Öldürülmek,2-Belaya uğramak	Tasamın on beşi Umrumda değil anlamında
Taş yağar,kıyamet kopar Felaketli,korkunç zaman	Taş yürekli Acıması olmayan kimse
Tavşan boku Ne faydası,ne de zararı olan kimse	Tebeşire peynir bakışlı İyi göremeyen,şaşı
Tencere yuvarlanmış,kapağını bulmuş Birbirine uygun şeyleri anlatmak için kullanılır.	Tiği teber şahı levent Her şeyini tüketmiş kimseleri anlatmak için söylenir.
Tosunum Gürbüz kimseler için kullanılır	Tut kelin perçeminden Boşuna uğraşma,onda yok anlamında…
Tüy dikmek Kötü bir durumu daha çok kötüleştirecek harekette bulunmak	Ucu dokunmak Herhangi bir işten zarar görmek

Uç vermek Görünmek,yetişmek,belirmek	Ufağını tefeğini toplamak Kendine ait ne varsa toplamak
Ufuk açılmak Yeni imkanlar belirmek	Ulan Nefret,öfke ifade eden bir hitap şekli
Ulu orta konuşmak Düşünmeden söylemek,rastgele söylemek	Ununu elemiş eleğini duvara asmış Yapacağını yapmış
Utandınsa yüzüne kalbur tut Utanmanın gereksizliğini anlatır	Uyku ölümün kardeşidir Uyuyan kimsenin dünya ile ilgisi kesilir. Olup bitenden haberi olmaz.
Uzağı görmek Bir işin sonucunu, nasıl gelişeceğini önceden tahmin edebilmek.	Uzun boylu Ayrıntıları hesap ederek,etraflıca düşünmek.
Uzun uzadıya Çok ayrıntılı olarak	Uzun yaşın ahiri ölüm Ne kadar uzun yaşanırsa yaşansın,bütün canlılar bir gün mutlak öleceklerdir
Ücüğünden cücüğüne Bütün yönleriyle	Üç aşağı,beş yukarı Belirlenmiş bir sayıdan biraz fazla veya biraz az olarak
Üçe beşe bakmamak Çok fazla pazarlık etmeden alışveriş yapmak	Ümidi boşa çıkmamak Beklediğini,umduğunu bulmak

Üsküdar dolmuşu gibi birbirinin üzerine Çok kalabalık yer	Üst perdeden başlamak Ağzını bozmak
Üstünde durmak Israr etmek	Üstüne almak Ödev olarak kabul etmek,bilmek
Üstüne basmak Konuya değinmek	Üstüne varmak Öfkelendirecek söz veya harekette ısrar etmek
Üstünüze iyilik sağlık Hastalıkla ilgili konuşurken söylenir	Üvey evlat muamelesi görmek Ayrı ve hor görülmek
Üzerine tuz biber ekmek Bir kimsenin acısını fazlalaştıracak, derdini derinleştirecek davranışlarda bulunma	Üzerinize afiyet Ben hastayım.Sizi etkilememesini dilerim.
Üzüm üzüm üzülmek Çok üzülmek	Üzüm yemek değil,bekçi dövmek Önemli işler dururken vakit öldüren kişiler için kullanılır.
Vadesi gelmek Ömrünün sonuna gelmek	Vakit geçirmek Gereksiz işlerle uğraşmak
Vakit nakittir Zaman en değerli varlığımızdır	Var kuvveti pazuya vermek Kolunun kuvvetine güvenmek

Vara yoğa karışmak Her şeye karışmak	Vardığın yer körse,sen de gözünü kapa İnsanlar,çevresindekiler ile iyi ilişkiler kurmak isterlerse onlara uymak zorundadırlar
Vebali boynuna Günahı ona ait anlamında	Veledizina Babası belli olmayan
Verilmiş sadakası olmak Bir belayı,kazayı zarar görmeden atlatmak	Vık dedirtmemek Ses bile çıkarttırmamak
Vız gelip tırıs gitmek Hiç aldırmamak	Vız gelmek Önemsiz görünmek,aldırış etmemek
Vidin kalesi gibi metin olmak Dayanıklı ve sabırlı olmak	Voleyi vurmak Vurgun vurmak
Voyvoda kesilmek Zalim olmak	Vur abalıya Sessiz ve sakin kimselere yapılan zulüm ve haksızlığı belirtmek için kullanılır.
Vur patlasın çal oynasın Büyük eğlenceler için söylenir.	Vurucu güç Çok etkili silahlarla donatıldığı için savaş gücü yüksek askeri birlik
Vuslat kıyamete kalmak Kavuşma ümidi olmamak	Vücuda getirmek Var etmek

Ya bu deveyi gütmeli,ya bu diyardan gitmeli Mecburi durumlarda bir işin mutlaka yapılması gerektiğini belirtmek için söylenir.	Ya devlet başa,ya kuzgun leşe Büyük bir zafer için her tehlikenin, hatta ölümün bile göze alındığını belirtir.
Ya herro,ya merro Seçim yapılması gereken durumlarda söylenir	Yabana atmak Dikkate almamak
Yabana söylemek Saçma ve yersiz konuşmak	Yağmur olsa kimsenin tarlasına yağmaz Kimseye faydası ve yardımı yoktur anlamında.
Yahudi pazarlığı Kıyasıya yapılan pazarlık	Yaka paça Hırpalayarak
Yakadan geçirmek Evlat edinmek	Yalancı pehlivan Sözde kahraman
Yalova kaymakamı Değersiz olduğu halde çalım satan kişilere söylenir	Yangın var diye bağırmak Bir şeyden çok bıkmak,bezmek
Yaptığını bilmemek Aklı başında olmamak	Yediği naneyi kokutmak Uygunsuzluğunu ortaya koymak
Yel kayadan ne alır İmkansız bir durumu belirtmek için kullanılır.	Yıldırım gibi Büyük bir hızla.

Yıldızı parlamak Şans yüzüne gülmek	Yiyip bitirmek 1-Onmaz hale getirmek, 2-Devamlı eziyet etmek
Yobaz Kaba,sofu	Yolu düşmek Bir rastlantı sonucu gelmek.
Yosma Güzel ve süslü kadın	Yuf ervahına Lanet olsun anlamındaki bir karşı çıkma sözü
Yüreği geniş olmak Gamsız olmak,her şeyi kaldırabilmek	Yürekte var, elde yok Yetenekli olup,imkansızlıklar yüzünden bunu geliştiremeyen insanlar için söylenir.
Yüz yüze gelmek Karşılaşmak	Zahmet çekmek Eziyet ve yorgunluğa düşmek
Zahmet etmek Yorulmak.	Zartalos Yellenmek
Zebunu olmak Birine çok düşkün olmak	Zehir etmek Tadını kaçırmak
Zehir zemberek Çok acı	Zembereği boşanmak Uzun uzun gülmek

Zerre kadar Yok denecek kadar	Zevahiri kurtarmak Bir işi yarım yamalak yapıp eleştiri almamak
Zeval bulmak Yok olmak	Zıvanadan çıkmak Çok öfkelenmek
Zihne dank etmek Uzun zamandır anlaşılamayan bir şeyi,herhangi bir olayın araya girmesiyle birdenbire anlamak	Zil gibi Parasız ve aç
Zilleri takıp oynamak Çok sevinmek	Zilsiz oynamak Çok sevinmek
Zokayı yutmak Aldatılmak	Zurnacının karşısında limon yemek Uygunsuz bir davranışta bulunarak,çalışamaz hale getirmek
Zurnayı biz çaldık,parsayı o topladı Haksızlık edip hazıra konanlar için söylenir.	Züğürt tesellisi Boş,yersiz avutma
Zümrüt gibi Yemyeşil